Autor: Dr Marek Kaczmarzyk
Edukacja w każdym ze swoich znaczeń oparta jest na relacji. To jej jakość wyznacza punkt wyjścia a więc wszystkie działania sprzyjające poprawie relacji i budowaniu prawidłowych, opartych na zrozumieniu związków pomiędzy ludźmi będą jej sprzyjały. Neurobiologia ostatnich dwóch dekad odkrywa biologiczne podłoże mechanizmów budowania relacji, które, przynajmniej w dwóch odsłonach mogą być kompatybilne z wysiłkami psychologów i pedagogów. Działania takie jak Program Nauki Zachowania (PNZ) są szansą kształtowanie kompetencji uwzględniających wiedzę z tego zakresu.
Pierwszą z nich jest zrozumienie znaczenia zmian jakie zachodzą w mózgu człowieka w trakcie jego ontogenezy a zwłaszcza w pierwszych latach oraz w okresie adolescencji. Zmiany te mają ogromny wpływ na działanie mózgu a więc, z kognitywnej perspektywy, na cechy modelu rzeczywistości jakie mózgi ludzi w różnym wieku tworzą dla siebie. Znajomość dynamiki tych zmian jest, moim zdaniem, niezbędna do prawidłowego rozumienia sytuacji i budowania relacji.
Drugą z odsłon jest, obszar odkryć dotyczących działania tzw. mechanizmów lustrzanych, które wyjaśniają znaczenie empatii i przekazów pozawerbalnych w procesie komunikacji. Wpływ reakcji lustrzanych jest jednak znacznie głębszy. Społeczny charakter gatunku ludzkiego jest wynikiem działania tych mechanizmów. Umożliwiają one nie tylko tworzenie teorii umysłu innych ludzi ale także wymianę podstawowych parametrów rzeczywistości a dokładnie jej modelu jaki buduje mózg.